Iğdır'da Ermeni Katliamları

01 AĞUSTOS - 1997 tarihinde yapımına başlanmış ve 05 EKİM 1999 tarihinde açılışı yapılmıştır. 1.3 Hektar alan üzerine oturtulmuştur. Yerden yüksekliği 43.50 metredir. Halen Türkiye’nin en yüksek Anıtıdır. Alt kısmı 350 m alanı ile Müze üst kısımı 5 kılıçtan oluşan Anıttan ibarettir.Anıtın kılıçlarının granitleri Çin’den, diğer mermer, granit, taş, seramik gibi malzemeler Türkiye’nin diğer bölgelerinden getirilmiştir.Çanakkale Deli Şehitlik Anıtı ile, paralellik arz eder. En eski Türk Devletinden Cumhuriyetimize kadar geçen evre kılıçların kabzalarında tunç döküm rölyeflerle anlatılmaya çalışılmıştır.        Arkasındaki Ağrı Dağı ile bir tablo oluşturur. Müzede; 1915-1918 tarihleri arasında Bölgede yaşayan Ermeni vahşetinden geriye kalan ve toplu mezarlardan çıkarılan belgeler, fotoğraflar ve diğer metaryeller sergilenmektedir. TUZLUCA GEDİKLİ KÖYÜ TOPLU MEZARI:        Osmanlı arşiv belgelerinden ve olayları bizzat yaşamış olan şahıslardan alınan bilgiler neticesinde Tuzluca İlçesi Gedikli (Tavusgün) Köyünde Ermeniler 150 Türk’ü topluca katletmişlerdir. Türkiye’den Mısır’dan, Fransa’dan, Avusturya’dan gelen yerli ve yabancı basın mensupları önünde 2003 Yılının Mayıs Ayının son haftasında bu köyde kazı yapılmış olup ve 150 kişiye ait kemikler, kafatasılar ortaya çıkarılmıştır.     Olayın canlı şahitlerinden Hacı Esat ACAR’’ın anlattıkları: Ermeniler köyün etrafını sardılar. Köylüleri topladılar. Benim de içinde bulunduğum 70-80 kişiyi bir eve topladılar ve kılıçla doğradılar. Ben de yaralandım üzerime cesetler yığıldı. Komşu köylerde bulunan aşiretler imdada gelince Ermeniler kaçtılar. İniltimi duyunca beni cesetlerin altından çıkardırlar. IĞDIR OBA KÖYÜ TOPLU MEZAR KAZISI     Arkeolog Prof. Dr. Cevat Başaran, şunları nakletmektedir: "Iğdır''a bağlı Oba köyünde Ermenilerce katledilmiş Türklere ait bir toplumezar olduğu ilk defa Prof. Dr. Enver Konukçu tarafından tespit edilmiş ve bu arşivbelgeleriyle de desteklenmiştir.     1 Mart 1986''da yerinde yapılan toplu mezarkazısında tarihi belgeleri doğrulayan bulgular edinilmiş ve olayın görgütanıklarından Sakine Aksu''nun anlattıkları ile de "Tandır damı katliâmı" daha da açıklığa kavuşmuştur.     Yapılan kazıda 6 x 8 m. boyutlarındakiyapının kuzeye bakan kapısının iç bölümünde başlatılan ilk açmada,"Kapalı Demir Kilit" bulunmuş, daha sonra odanın orta kısmında yapılan ikinci açmada 1 m.''lik üst dolgu toprağın altında 90''a yakın insan iskeletine ulaşılmıştır. Bazı kafataslarının üzerinde delik, çatlak ve kırıklarınolduğu görülmüştür. Odanın ortasındaki tandırın güneyinde bulunan taş altlık, yapının toprak damlı örtüsünü taşıyan tek ahşap direğe ait olmalıydı ve budireğin yanık parçaları da elde edildi.        Bulgular görgü tanığı ifadesi ile birleştirilince; Ermeni çetecilerinin; "Tandır Damı Katliâmı"nda Oba köyünden zorla topladıkları silahsız sivil insanların birçoğuna işkenceyaptığı, hepsini yüzü koyun yere yatırarak odaya kilitledikleri, üzerlerine ateş açtıkları ve daha sonra bacadan gazyağı dökerek tandır damını ateşe verdikleri, ahşap direğin yanmasıyla da toprak damın çöktüğü anlaşılmaktadır.     Yapılan kazı sırasında erimiş demir parçaları, yanık ahşap parçaları, cam kırıkları, mermi çekirdekleri ve birparça kumaşla beraber iskeletler bulunmuştur. Damın duvar ve tabanındaki kalınyanık katmanı ve kül tabakası diğer belgelerin bu yangında yok olduğunu göstermektedir. Ermeni Meselesi - Hakmehmet Köyü Anıt Mezarı        Iğdır merkeze bağlı Hakmehmet köyünde 17 Eylül 1919 tarihinde Ermenilerce katledilen 51 vatandaşımızın anısına Iğdır Valiliğince yaptırılarak 4 Ağustos 2002 tarihinde açılmıştır. Tarihte Su Kuyusu katliamı olarak bilinir. Toplu mezar 5 Ekim 1999 tarihinde açılarak Dünya kamuoyuna gösterilmiştir.